به نقل از «جام جم آنلاین»

موسیقی باید خطوط داستانی را پیش ببرد

تاریخ انتشار: ۷ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۷۳۶۰۷

نیما عظیمی‌ نژاد که تاکنون آهنگسازی فیلم، سریال، تئاتر و فعالیتهایی نظیر مشاور موسیقی، آهنگ‌سازی، نظارت ضبطی و… را عهده‌دار بوده است. در همین راستا با این آهنگساز که تاکنون آثاری همچون زندگی بدون زندگی،پیله و پروانه، یه چوم یه لنگ، زندگی از نو،  قهر و آشتی  طلا در مس، کاروانسرای سنگی، موترا، رؤیای رنگ، شور، تولد، متولد ایدز، تله نیلوفر، بیگانه با خود، مردی از ویس، ، خاتون آسمون و تابستون و پاییز و مجموعه موشی، فیتیله و.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

... را در کارنامه هنری خود دارد، گفت و گو کرده ایم:

فضاسازی در داستانی که محوریت خانواده دارد، دارای شرایط ویژه است و کار آهنگساز به نوعی پیچیده تر می شود. این ارتباط چگونه برقرار شد؟
آهنگسازی برای داستانی که محوریت آن خانواده است، کار چندان راحتی نیست. یک خانواده ممکن است شامل گروههای سنی متفاوت باشد، از کودک گرفته تا نوجوان و جوان و میانسال و سالمندان همگی در رسته خانواده قرار می‌گیرند. بنابراین کار برای چنین فضایی طبیعتاً پیچیدگی‌های خود را دارد. در نظر گرفتن سلیقه و سطح توقع هریک از این طیف‌ها نیازمند پرداخت به ظرافت‌هایی است تا کاری درخور و مناسب ساخته و پرداخته شود به نظر من، برای شروع، بهتر است با بحث درباره سلیقه های اعضای خانواده شروع کنید. به علاوه، ممکن است با مشاهده بخش های مختلف این سریال، به دید بهتر و جامع تری از داستان و شخصیت های آن برسید.

حساسیت موضوعی یک مجموعه در روند آهنگسازی آن تاثیر دارد. چطور این تاثیر از خط قرمز های سریال جلو نزده است؟ یعنی موسیقی جلوتر از داستان و مجموعه نیست؛بلکه همگام و همسو است.
موسیقی فیلم باید به کمک داستان بیاید و خطوط داستانی را پیش ببرد. در واقع، داستان فیلم و سریال، کلام، شعر و ترانه موسیقی ای است که ما برای یک مجموعه می‌سازیم و همانطور که آهنگساز با تمرکز بر کلام، ملودی و موسیقی می‌سازد، در ساخت موسیقی فیلم نیز باید به داستان توجه کند. همین طور باید دقت داشت که ما قرار نیست مجموعه موسیقی ای مستقل تحویل کارگردان و همین طور مخاطب بدهیم. موسیقی فیلم جزئی از آن است که به کمک داستان فیلم آمده و قرار است نقش مکمل داشته باشد و تکمیل‌کننده باشد. بنابراین تلاش من برای رسیدن به این هدف است به علاوه، همه عوامل باید در خدمت فیلم باشند و هنر و توانایی خود را در خدمت داستان قرار دهند. به این ترتیب، موسیقی همگام و همسو با داستان فیلم پیش خواهد رفت و از مرزها و خطوط قرمز فراتر نخواهد رفت.

سازبندی و فرم و محتوای موسیقی در چه راستایی شکل گرفت؟
محوریت سازبندی بر اساس تم داستان و محتوای آن شکل گرفت و همچنین بر اساس شخصیت‌ها و نقش هایشان. 

شخصیت سازی و شخصیت پردازی با موسیقی در این مجموعه چگونه حاصل شده است؟ اصلا به این مقوله توجه داشته آید که شخصیت ها موسیقی مختص خود را داشته باشند؟
بسیار مفید است که به شخصیت‌ها و داستان توجه ‌کنیم و موسیقی را بر اساس آن‌ها سازماندهی کنیم. درست است که نمی‌توان برای هر شخصیت یک موسیقی نوشت، اما همانطور که خودتان اشاره کردید، شخصیت‌های داستانی ما در طول ساخت موسیقی آن موثر بوده اند. 

چه الزامی به استفاده از موسیقی آکوستیک در ساخت موسیقی فیلم و سریال است؟
بسیار دوست دارم که از موسیقی آکوستیک و الکترونیک در کنار هم استفاده ‌کنم. این روش می‌تواند به شما کمک کند تا موسیقی خود را بهتر و جذاب‌تر کنید.

به نظر می رسد در جاهایی از سکوت هم به جای موسیقی استفاده کرده آید. می‌شو.د گفت سکوت هم موسیقی است؟
برایم جالب است که شما به سکوت در موسیقی توجه می‌کنید. همانطور که خودتان اشاره کردید، سکوت‌ها به موسیقی معنا می‌دهند و گاهی لازم است برای اینکه دین داستان ادا شود، سکوت اجرا شود. 

سلیقه و علایق  کارگردان در ساخت موسیقی دخیل بوده یا صرفا به ملزومات ذهنی خود توجه داشته اید؟
همانطور که خودتان اشاره کردید، کارگردان به عنوان کسی که روی تک تک اجزا تسلط دارد و به نوعی دانای کل محسوب می‌شود، می‌تواند کمک شایان توجهی به تولید موسیقی و روند ساخت آن کند. مثلا در سریال تب و تاب علاوه بر حضور موثر آقای مختاری من شانس مشورت با آقای مهدی شفیعی را داشته ام که از هر دوی این عزیزان بسیار سپاسگزارم.

موازی بودن خط داستان و موسیقی در چه راستا و با چه هدفی صورت گرفته است؟
وقتی پیش از آهنگسازی، داستان به خوبی تفهیم شود، سازنده موسیقی می‌تواند توازن برقرار کرده و کاری کند که موسیقی بر اساس محوریت داستان و به موازات آن پیش برود.

نقطه عطف موسیقی مجموعه کجاست و چیست؟
سعی داشته ام هیچ بخشی نسبت به بخش دیگر ارجح نباشد و برایم خاصیت ویژه ای نداشته باشد، از همین روی نقطه عطف موسیقی همگام با مقطعه عطف سناریو بوده است. هرجا داستان افت و خیز داشته، موسیقی نیز بر همان اساس عمل کرده است،نه کمتر و نه بیشتر! اما در کل  موسیقی تیتراژ ابتدایی که ملودی آن ساخت استاد حسن کسایی است و برای این سریال تنظیم کرده ام بسیار دوست دارم. البته پیشنهاد استفاده از این ملودی را آقای مهدی شفیعی تهیه کننده محترم این سریال به من دادند که برای من بسیار جذاب بود.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: تب و تاب ساخت موسیقی موسیقی فیلم شخصیت ها بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۷۳۶۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقد فیلم مست عشق / شکستی مفتضحانه برای حسن فتحی

مازیار وکیلی در رویداد۲۴ نوشت: حسن فتحی سابقه‌ای طولانی در ساخت فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی دارد؛ فیلم‌ها و سریال‌هایی که البته کیفیت یکسانی ندارند: «پهلوانان نمی‌میرند» سریال خاطره‌انگیزی بود که داستانی بکر و اصیل داشت و به سرگذشت پهلوانان ایرانی در عصر قاجار می‌پرداخت. «شب دهم» امروز یک اثر کلاسیک در حوزه سینمای دینی به حساب می‌آید و نمونه درخشانی است از دراماتیزه کردن مضامین دینی به شکلی که برای مخاطب جذاب باشد. سه فصل سریال «شهرزاد» هم که مهم‌ترین و جنجالی‌ترین سریال فتحی در سال‌های اخیر به حساب می‌آید؛ یک مثلث عشقی جذاب در کنار بازی بازیگران مشهور از شهرزاد سریالی ساخت که مخاطبان بسیاری را به خود جذب کرد. حواشی مالی و سیاسی سریال هم باعث شد تا شهرزاد تا مدت‌ها در صدر اخبار باشد و منتقدان و تحلیل‌گران بسیاری را وادار به واکنش کند.

«روشن‌تر از خاموشی» داستان زندگی یکی از نامدارترین فلاسفه و عرفای ایران در عصر صفوی بود. فیلسوفی که عقایدش در زمان حیات بسیار مورد تکفیر متکلمین قشری قرار گرفت، اما بعد‌ها به قدری عالم‌گیر و تاثیرگذار شد که بسیاری از محققان و پژوهشگران اعتقاد دارند انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ متاثر از تفکرات ملاصدرا و حکمت متعالیه است. فتحی در «روشن‌تر از خاموشی» به خوبی نشان داد که خوب می‌تواند مضامین عرفانی را در بستر یک درام تلویزیونی روایت کند. فتحی در این کار از ظرفیت‌های داستانی دوران تاریخی زندگی ملاصدرا هم به درستی استفاده کرد و بسیاری از تحولات تاریخی ایران در آن دوران را نمایش داد. به‌نحوی که شخصیت شاه عباس در این سریال، ارزشی هم پای ملاصدرا پیدا کرده بود.

مجموعه این توانایی‌ها، فتحی را تبدیل به بهترین گزینه برای ساخت درام‌های تاریخی با مضامین عرفانی می‌کرد. به همین خاطر بود از زمانی که اعلام شد «مست عشق» که به رابطه پرمناقشه شمس و مولانا می‌پردازد را حسن فتحی می‌سازد همه خیال‌شان راحت شد که فیلم اگر یک شاهکار نباشد استاندارد‌های لازم برای یک اثر جذاب را دارد؛ اما این خیالی خام بود. برخلاف توقعات اولیه، «مست عشق» اثری است ضعیف که نتوانسته ذره‌ای از رابطه پیچیده این دو عارف نامی را به تصویر بکشد.

حسن فتحی همیشه عادت دارد که از دو عنصر برای هرچه جذاب‌تر تعریف کردن داستان‌های تاریخی خود استفاده کند. اولین عنصری که فتحی از آن استفاده می‌کند تعلیق است. مثلاً در شب دهم تعلیق لو رفتن اجرای تعزیه توسط حیدر خوش مرام بود که تماشاگر را تا پایان مشتاق تماشای سریال نگه می‌داشت. یا در پهلوانان نمی‌میرند تعلیق پیدا شدن قاتلی که تمام پهلوانان شهر را می‌کشت باعث جذابیت سریال می‌شد. فتحی تلاش کرده بود در مست عشق هم از تعلیق به شکل بهینه‌ای استفاده کند. فتحی دقیقاً داستان مست عشق را از جایی شروع می‌کند که ماموران حکومتی در قونیه به دنبال قاتل شمس تبریزی می‌گردند. فتحی تلاش داشته تا از این تعلیق برای جذابیت داستانی ثقیل و پیچیده استفاده کند.

اما خیلی زود و در میانه راه ماجرای قتل شمس فراموش می‌شود تا فتحی بر روی ماجرا‌های عاشقانه فیلم تمرکز کند. همان ماجرا‌های عاشقانه‌ای که محور اصلی جذابیت برخی از سریال‌های حسن فتحی بوده است. در «مدار صفر درجه» عشق یک پسر مسلمان بنام حبیب پارسا به دختری یهودی بنام سارا آستروک بود که داستان تاریخی این سریال را جذاب می‌کرد. یا در سریال «شهرزاد» مثلث عشقی شهرزاد، قباد، فرهاد بود که داستان را پیش می‌برد. برای همین فتحی در مست عشق هم تصمیم گرفته از این عنصر برای هر چه جذاب‌ترشدن سریال استفاده کند.

به عنوان، فتحی تاکید زیادی بر روی عشق پاک و آسمانی شمس تبریزی و کیمیا خاتون می‌شود. در حالی که روایت‌های تاریخی خلاف این موضوع را نشان می‌دهد. اما موضوع این جا است که نمایش این عشق به جای آن که بر جذابیت فیلم بیفزاید آن را تا حد سریال‌های مبتذل ترکیه‌ای پایین آورده است. این موضوع درباره عشق اسکندر و مریم هم صدق می‌کند. پرداخت سطحی فتحی باعث شده این داستان‌های عاشقانه به جای این که به کمک خط اصلی قصه (یعنی رابطه پر فراز و نشیب شمس و مولانا) بیایند آن را در حاشیه قرار داده و منحرف کرده‌اند.

نمایش مضامین عرفانی که با احوال درونی و فردی شخص سر و کار دارد در مدیوم سینما کار بسیار سختی است. چون مدیوم سینما تصویر است و تصویر اجازه تخیل و تحلیل را به تماشاگر نمی‌دهد. به همین خاطر است که اکثر کارگردانان بزرگ سینما برای بیان مضامین عرفانی و الاهیاتی سراغ داستان‌های روزمره می‌روند و می‌کوشند این مضامین را در دل یک داستان ساده و معمولی قرار دهند. مثلاً اسپیلبرگ در برخورد نزدیک از نوع سوم از دل یک داستان علمی تخیلی مضامین عرفانی و الاهیاتی زیادی بیرون می‌کشد یا دیوید لینچ در داستان سرراست داستان سفر یک پیرمرد با ماشین چمن‌زنی را بستر مناسبی برای نمایش احوال باطنی او می‌بیند. یا حتی مجید مجیدی هم برای بیان نگاه عرفانی خود سراغ داستان‌های روزمره‌تر می‌رود.

صحبت از عرفان روی پرده نقره‌ای سینما کار بسیار خطرناکی است. چون می‌تواند تماشاگر را دچار سوءتفاهم و سوءبرداشت کند. اتفاقی که برای مست عشق هم اُفتاده است. رابطه شمس و مولانا به قدری عمیق و پیچیده است که نمی‌شود شکل و کیفیت آن را در زمان صد دقیقه برای تماشاگر توضیح داد و همین عدم توضیح درست و دقیق است که در نهایت باعث می‌شود تماشاگر چیز زیادی از آن سردرنیاورد و خسته شود.

مست عشق برای فتحی یک شکست کامل است؛ چه از لحاظ داستانی و چه از لحاظ نحوه مواجهه با یک مضمون پیچیده. استراتژی غلط فتحی باعث شده تا تمام ظرفیت‌های مست عشق از دست برود و فیلمی با این حجم از هزینه و استفاده از ستارگان بزرگ سینمای ایران و ترکیه تبدیل به فیلمی سطح پایین شود. فیلم تنها به مدد حاشیه‌های پرتعدادی مانند مخالفت برخی مراجع به ساخت فیلم به دلیل تبلیغ صوفیه، مشهور شده است نه کیفیت نهایی خودش.

tags # سینما سایر اخبار اسرار تکامل آلت‌ جنسی؛ رابطه جنسی انسان‌های اولیه مثل گوریل‌ها بود؟ (تصاویر) «زو»؛ گاو عقیم و غول‌پیکری که توسط انسان‌ها به وجود آمد! (تصاویر) عجیب و باورنکردنی؛ اجساد در این شهر خود به خود مومیایی می‌شوند (تصاویر) کشف پرنده‌ عجیبی که سمت راست بدنش نر است و سمت چپش ماده!